Niemal dokładnie miesiąc temu obchodziliśmy jubileusz nawiązania współpracy sportowej pomiędzy środowiskami piłki ręcznej w Wieluniu i Osterburgu. Dziś, zgodnie z obietnicą, przybliżamy rolę, jaką odgrywa w historii
tych kontaktów Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży (PNWM, niem. Deutsch-Polnisches Jugendwerk, DPJW).
Jest to organizacja międzynarodowa utworzona w 1991 roku przez rządy Polski i Niemiec, której zadaniem jest inicjowanie kontaktów między młodzieżą z obu krajów oraz wspieranie procesów wzajemnego poznawania się i zrozumienia. Ogólnie mówiąc, umożliwia spotkania i współpracę młodych Polaków i Niemców, dofinansowując i merytorycznie wspierając polsko-niemieckie projekty. Można powiedzieć, że powstała z potrzeby chwili, a to oznacza, że podmiotów współpracujących na podobnych zasadach jak piłkarze ręczni z Wielunia i Osterburga na początku lat dziewięćdziesiątych było więcej. Choć niekoniecznie wszystkie miały tak długą historię, tzn. od 1972 roku. Działalność PNWM finansowana jest ze składek rządowych państw założycielskich. Przewodniczącymi Rady Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, organu nadzorującego działalność organizacji, jest po stronie polskiej Minister Edukacji i Nauki (MEiN), a po niemieckiej Federalny Minister ds. Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży (Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend, BMFSFJ).
17 czerwca 1991 roku, równocześnie z zawarciem Traktatu o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy, z inicjatywy pierwszego niekomunistycznego premiera RP Tadeusza Mazowieckiego i ówczesnego kanclerza federalnego Helmuta Kohla, podpisana została umowa o powstaniu Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Jej działalność zainaugurowano 1 stycznia 1993 roku w dwóch biurach – Warszawie i Poczdamie. Wkład PNWM (D-PJ) w dobrosąsiedzką współpracę i integrację europejską spotkał się z uznaniem ze strony Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej i Prezydenta Republiki Federalnej Niemiec, którzy w 2010 roku objęli organizację wspólnym patronatem honorowym. Pracownicy obu biur pracują w mieszanych narodowościowo zespołach i posługują się oboma językami. Kompetencje biur są oparte na podziale merytorycznym, a nie narodowościowym. Referat wspierania w biurze poczdamskim odpowiada za pozaszkolną wymianę młodzieży i sport, a w warszawskim za wymianę szkolną.
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży ściśle kooperuje z innymi instytucjami zajmującymi się szeroko pojętą współpracą z młodymi ludźmi. PNWM wspiera projekty wymiany młodzieży, udzielając dofinansowania podmiotom bezpośrednio lub subsydiarnie – za pośrednictwem organizacji partnerskich zwanych jednostkami centralnymi. Jednostkami centralnymi PNWM są organizacje nadrzędne, uprawnione do reprezentacji wielu wnioskodawców indywidualnych oraz instytucje o strukturach regionalnych, a także podmioty o szczególnym znaczeniu. Pełnią one także funkcje doradcze dla organizatorów projektów wymiany. PNWM i jednostki centralne pozostają w stałym kontakcie i współpracują na zasadzie partnerstwa. Gremium nadzorującym pracę organizacji jest Rada Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży, której przewodniczą polski minister edukacji i nauki oraz niemiecki minister ds. rodziny, seniorów, kobiet i młodzieży. Głównym zadaniem PNWM jest dofinansowanie polsko-niemieckich spotkań młodzieży oraz spotkań z udziałem partnera z kraju trzeciego. Jednocześnie wspiera organizatorów wymiany, służąc im radą i informacją, a także wydając publikacje, organizując szkolenia i pomagając w znalezieniu partnera do projektu.
Dodatkowo, oprócz wspierania szerokiej gamy tematów wymiany młodzieży i realizujących je instytucji, PNWM stworzyła liczne programy dotacyjne odnoszące się do konkretnych obszarów tematycznych i skierowane do określonych grup. Takich, jak na przykład: Zachować pamięć, Razem osiągniemy więcej, Eksperyment Wymiana, Trójstronne spotkania młodzieży, Edukacja na rzecz zrównoważonego rozwoju i Konkurs pod hasłem: Spotkajmy się pojutrze.
Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży dysponuje budżetem w wysokości około 11,5 mln euro (dane na 2019 r.), na który składają się środki uzyskane od polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej, niemieckiego Federalnego Ministerstwa ds. Rodziny, Seniorów,
Kobiet i Młodzieży, a także środki zewnętrzne.
W sumie PNWM wsparła do tej pory ponad 80 tysięcy polsko-niemieckich lub trójstronnych projektów, w których wzięło udział przeszło 3 miliony młodych ludzi (stan na październik 2019 r.). W ostatnich latach PNWM rokrocznie przekazywała dotacje na niemalże 2500 projektów, w których uczestniczyło około 100.000 młodych Polaków i Niemców. Największa liczba uczestników pochodzi z województw dolnośląskiego, małopolskiego, zachodniopomorskiego i lubuskiego, a po stronie niemieckiej z krajów związkowych Brandenburgia, Nadrenia Północna-Westfalia oraz Dolna Saksonia. PNWM dotuje spotkania młodzieży tak różnorodne w tematyce i formie, jak różnorodne są zainteresowania młodych ludzi – od warsztatów teatralnych przez międzyszkolne projekty ekologiczne po mecze hokeja na trawie.
Jeśli są w Wieluniu lub powiecie organizacje, które zamierzają współpracować z niemieckim partnerem na podobnych zasadach, jak MKS i HSG Osterburg, to naśladownictwo mile widziane. Najtrudniejsze są początki, dlatego w fazie wstępnej oferujemy naszą pomoc. A potem? Potem jest jeszcze nie oceniona Pani Małgorzata Schmidt Małgorzata Schmidt z Referatu Pozaszkolnej Wymiany Młodzieży w Poczdamie, która od kilkunastu lat (z małymi wyjątkami) sprawuje merytoryczną opiekę nad wnioskami MKS-u Wieluń i na którą zawsze można liczyć. Korzystając z okazji - z tego miejsca - Międzyszkolny Klub Sportowy składa Pani Małgorzacie serdeczne podziękowania za wyrozumiałość, cierpliwość i nieocenioną dotychczasową i przyszłą pomoc.
Powyższy tekst powstał w dużej mierze na podstawie danych przytoczonych w Wikipedii (https://pl.wikipedia.org/wiki/Polsko-Niemiecka_Współpraca_Młodzieży) oraz na stronie samej organizacji - https://pnwm.org